Het is misschien niet het eerste waar we aan denken bij het opstarten of draaiend houden van een fysiotherapiepraktijk, maar desalniettemin is het van absoluut belang: hygiëne.
Hygiënisch werken is goed voor de gezondheid en geeft de patiënt bovendien vertrouwen in therapeut en praktijk, maar het kost wel extra tijd. Zeker voor fysiotherapie- en osteopathiepraktijken, waar de aanwezigheid van een assistent uitzonderlijk is en behandelingen snel achter elkaar uitgevoerd moeten worden. Hoe zorg je in dat geval voor een hygiënische, maar toch snelle en gemakkelijke praktijkvoering? Om deze vraag te beantwoorden doken we niet alleen de hygiëneprotocollen van de WHO en het Nederlandse fysiotherapiegenootschap in, maar keken we ook naar verkrijgbare behandelmaterialen. Zo zijn we tot vijf tips gekomen:
- Tip 1: Ontsmet de behandelbank na iedere behandeling met een goed, snelwerkend desinfectiemiddel.
- Tip 2: Bescherm de behandeltafel met een desinfecteerbare, antibacteriële beschermhoes.
- Tip 3: Gebruik een Ergomax gezichtskussen.
- Tip 4: Was je handen enkel met water en zeep indien absoluut nodig. Maak op alle andere momenten gebruik van handalcohol.
- Tip 5: Volg de algemeen geldende hygiëne-adviezen.
Tip 1: Ontsmet de behandelbank na iedere behandeling met een goed, snelwerkend desinfectiemiddel.
Het probleem:
Iedere fysiotherapeut kent en heeft ‘m waarschijnlijk ook: de badstoffen behandelbankhoes. In het leven geroepen om de bank te beschermen en tegelijkertijd de patiënt wat meer comfort te geven. Om hygiëne te kunnen waarborgen moet hij echter na iedere patiënt vervangen en gewassen worden. Het nadeel is dat dat niet alleen tijd, maar ook geld kost. In de praktijk blijven de hoezen dan ook vaak in de kast liggen en moeten andere oplossingen worden gezocht om toch hygiënisch te blijven werken.
De oplossing:
Gebruik geen badstoffen hoes, maar ontsmet de (onbedekte) behandelbank na iedere behandeling met een ontsmettingsmiddel. Maar let op: niet alle middelen doden virussen en niet allemaal werken ze even snel. Een middel dat geen virussen doodt, is nutteloos en een middel dat 5 minuten moet intrekken om effectief te kunnen zijn, gaat ten koste van de gewonnen efficiëntie. Kies dat ontsmettingsmiddel dus zorgvuldig uit. Het voordeel is duidelijk: ieder half uur opnieuw opdekken hoeft niet meer en de hoge stapels was zijn verleden tijd.
Tip 2: Bescherm de behandeltafel met een desinfecteerbare, antibacteriële beschermhoes.
Het probleem:
Het desinfecteren van de behandeltafel met een ontsmettingsmiddel kent helaas ook nadelen. Want hoewel je tijd bespaart, is het nog maar de vraag of je ook geld bespaart. Je bent minder geld kwijt aan water- en energieverbruik, maar je moet wel een goed, snelwerkend desinfectiemiddel aanschaffen. Ook is de onbedekte bank niet beschermd en is het nog maar de vraag in hoeverre de behandeltafel sneller slijt door veelvuldig gebruik van ontsmettingsmiddel. Eventuele oplossingen die niet voor extra werk en was zorgen, zijn het gebruik van een papierrol of door de patiënt een eigen handdoek te laten meenemen. Maar… de papierrol is minder comfortabel, voelt koud aan, verschuift tijdens transfers en geeft micro-organismen toch de kans en ruimte om zich over de bank te verspreiden. Een ontsmettingsmiddel is dan alsnog nodig. Datzelfde geldt bij het gebruik van een handdoek, waarbij het überhaupt nog maar de vraag is hoe schoon deze is.
De oplossing:
Door de stoffen hoes te verruilen voor een desinfecteerbare beschermhoes verdwijnen bovengenoemde problemen als sneeuw voor de zon. Zo biedt Gymna een desinfecteerbare, bi-elastische beschermhoes aan. Deze waterdichte hoes is gemaakt van een duurzaam ademend materiaal en is hypoallergeen, hydrostatisch, brandvertragend én antibacterieel, wat betekent dat hij schimmel- en bacterieresistent is. Genoemde micro-organismen kunnen niet overleven op de hoes omdat het materiaal ze geen voedingsbodem biedt. Mocht je de hoes toch willen desinfecteren, dan gaat dat gemakkelijk en snel omdat hij de smalle openingen tussen de behandeltafelkussens bedekt. Desinfecteren kan met behulp van vloeistoffen, sprays of vochtige doekjes. Ook kan hij tot op 95ºC gewassen worden. En natuurlijk niet te vergeten: hij beschermt het behandelbankkussen.
Tip 3: Gebruik een Ergomax gezichtskussen.
Het probleem:
Wat we ook kiezen om onze behandelbank hygiënisch te houden en tegelijkertijd te beschermen tegen slijtage, de gezichtsuitsparing in de bank is en blijft onhygiënisch. De plek komt niet alleen in contact met zweet, maar ook met speeksel, dat vaak ziektekiemen bevat. Daarnaast condenseren uitgeademde aerosolen op de behandeltafel. Zorgvuldige desinfectie is dus erg belangrijk, maar tegelijkertijd praktisch onmogelijk door alle hoekjes en plooitjes in het kussen rond de uitsparing. Bovendien leert de ervaring ons dat het leer rond de uitsparing van de bank sowieso al het snelste slijt. Meer en vaker desinfecteren is dus niet wenselijk. Een facecover (een eenmalig te gebruiken beschermvlies) is door het gemakkelijke wegschuiven en gebrek aan hygiëne geen alternatief.
De oplossing:
Een efficiënte en hygiënische oplossing is het waterdichte Ergomax gezichtskussen dat zowel afwasbaar als desinfecteerbaar is. Het is snel te vervangen, gemakkelijk schoon te maken en bestand tegen agressieve middelen. Bovendien is het ook nog eens stukken comfortabeler voor je patiënt.
Tip 4: Was je handen enkel met water en zeep indien absoluut nodig. Maak op alle andere momenten gebruik van handalcohol.
Het probleem:
De gouden regel is: handen wassen, handen wassen, handen wassen. Maar handen wassen kost tijd, tijd en nog eens tijd. Denk daarbij niet alleen aan het handen wassen op zich, maar ook aan de volle wasmand omdat stoffen handdoekjes maar één keer gebruikt mogen worden (maar gelukkig is dat laatste te ondervangen door papieren handdoekjes te gebruiken).
Handhygiëne volgens de WHO:
Handhygiëne is de verzamelnaam voor handreiniging en handdesinfectie en verkleint de kans op overdracht van micro-organismen. Handreiniging is het wassen van de handen met stromend water en zeep en pakt micro-organismen én vuil aan. Handdesinfectie is het ontsmetten van de handen met handalcohol (vanaf 70% alcohol) en pakt enkel micro-organismen aan. Het laatste is minder belastend voor de huid, gaat sneller en er is geen wastafel voor nodig.
De WHO beveelt vijf momenten voor handhygiëne aan:
- Voor handcontact met de patiënt
- Voor schone en aseptische handelingen
- Na handcontact met lichaamsvloeistoffen
- Na handcontact met de patiënt
- Na handcontact met de omgeving van de patiënt
De oplossing:
Gebruik alleen water en zeep als dat absoluut nodig is. Volgens de WHO is dit als de handen zichtbaar vuil, plakkerig of nat zijn of na toiletgang. Ook na hoesten, niezen en snuiten is wassen met water en zeep aan te raden, want ook al is, theoretisch gezien, desinfectie hierbij genoeg, voor de patiënt geeft het een prettiger gevoel als er op dat moment water aan te pas komt. Op alle andere momenten is enkel desinfectie voldoende. Sterker nog, het is wetenschappelijk bewezen dat handdesinfectans beter desinfecteert dan desinfecterende zeep. Vanwege onnodige huidbelasting wordt na het wassen met water en zeep trouwens geen desinfectie meer toegepast.
Opfrisser handen wassen:
Maak je handen nat, neem zeep en wrijf deze minimaal 10 seconden uit op je duimen, vingertoppen, polsen en tussen je vingers. Spoel de zeep af en droog je handen af met papieren handdoek of keukenrol.
Opfrisser handdesinfectie:
Vul het kuiltje van je droge hand met handalcohol (vocht vermindert de werkzaamheid van het desinfecterend middel). Wrijf uit over je handen en blijf wrijven totdat de alcohol is opgedroogd. Pas dan zijn de ziekteverwekkers dood.
Extra tip 1:
Zet iedere paar meter een handgel neer en ontsmet je handen tussendoor, zeker in het bijzijn van patiënten. Dit geeft vertrouwen en is ook nog eens makkelijk te doen op weg van wachtkamer naar behandelkamer.
Extra tip 2:
Desinfecteer ook je zeepdispenser, want sommige micro-organismen groeien goed in dit milieu. Omdat in restanten van een navulbaar reservoir bacteriegroei kan optreden, gaat de voorkeur uit naar een niet-navulbaar reservoir.
Tip 5: Volg de algemeen geldende hygiëne-adviezen.
Deze laatste tips en adviezen leiden niet direct tot meer efficiëntie, maar zijn wel hygiënisch en noodzakelijk:
- Draag korte mouwen en geen sieraden aan handen of onderarmen
- Hou vingernagels kort en schoon en gebruik geen kunstnagels, nagellak of versieringen.
- Bind haren bijeen of steek ze op, hou baard of snor kort en raak zo min mogelijk je gezicht of haar aan.
- Draag dagelijks schone kleding en was verontreinigde kleding direct op 60 graden (of op 40 graden en dan kastdroog drogen of strijken op stand 3). Hetzelfde geldt voor een hoofddoek.
- Eet en drink niet in ruimtes waarin patiëntgebonden werkzaamheden plaatsvinden.
- Hou de ramen zoveel mogelijk open. Plaats een eventuele airco zo dat de luchtstroom niet van een persoon naar een ander persoon gaat.
- Desinfecteer patiënt- en personeelsruimtes twee tot drie keer per dag en focus daarbij op plekken die veel aangeraakt worden (en vergeet daarbij de deurklinken niet).
> Bekijk het productaanbod van Gymna voor een hygiënische praktijk